Rinoplasti (Burun Ameliyatı) Nedir ve Ne Amaçlanır?

Estetik burun ameliyatı, bir başka deyişle burun ameliyatı ile burnun görünümünü estetik ölçülere ve yüzün diğer kısımlarına uyumlu hale getirerek kişinin özgüvenini, beden algısını ve psikolojisini olumlu yönde değiştirmek amaçlanır.
Bu amaçla, burnun şekli değiştirilirken burun fonksiyonlarına zarar vermemek ve hatta varsa solunum problemlerini de düzeltmek önemlidir.

Burun Eğriliği ve Burundan Nefes Alma Sorunları da Burun Ameliyatı İle Giderilir mi?
Septum deviasyonu olarak bilinen burnun orta kısmında burundan nefes almayı engelleyen veya zorlaştıran eğrilikler, burun deliklerinin yan duvarlarında yer alan konka denilen yapılardaki aşırı büyümeler de rinoplasti ameliyatı esnasında düzeltilir.

Burun Ameliyat Yaşı Nedir?
Burun estetiği ameliyatı genellikle kızlarda 17, erkeklerde 18 yaş ve sonrasında önerilir. Burun dokularının erişkin boyutlarına gelmesini beklemenin yanı sıra, kişinin psikolojik olarak yeterli olgunluğa erişmesi de önemlidir. Yüzünde kalıcı bir değişiklik yapılacak kişinin bu değişikliğe ruhsal olarak hazır olması, ameliyattan beklentilerinin gerçekçi olması ve ameliyat sonrası yeni görünümüne kolayca uyum sağlaması için psikolojik olarak belirli bir olgunluğa ve dengeye ulaşmış olmasında yarar vardır.
Diğer taraftan bazı özel durumlarda, kişinin psikolojisini ve sosyal davranışlarını ciddi şekilde etkileyen belirgin burun şekil bozuklukları ve solunum problemleri daha erken yaşlarda da tedavi edilebilmektedir. Dr. Chauhan ve arkadaşları yaşları 13-19 arasında değişen, estetik ve fonksiyonel burun sorunları olan, 30 hastaya rinoplasti ameliyatı uygulamış ve burun şeklindeki ve solunumdaki düzelmenin hastaların psikolojilerini ve yaşam kalitelerini olumlu yönde etkilediğini bildirmiştir. (Chauhan N, Warner J, Adamson PA. Adolescent Rhinoplasty: Challenges and Psychosocial and Clinical Outcomes. Aesthetic Plast Surg. 2010 Mar 24.)

Rinoplasti İçin Uygun Adayların Özellikleri

• Ruhsal olarak olgun ve dengeli
• Burnunda belirgin bir şekil bozukluğu var
• Şekil bozukluğu yanında solunum problemi de var
• Beklentileri gerçekçi: mükemmeli aramayan, daha iyi görünüme razı
• Pozitif kişiliği var, iyimser, çevresi ile iyi geçinir

Rinoplasti İçin Uygun Olmayan Adayların Özellikleri

• Burun şeklinde çok hafif bir bozukluk var veya yok
• Burnundaki şekil bozukluğunu aşırı abartır
• Burnundaki şekil bozukluğunu tam olarak belirtemez
• Ameliyat olup olmamak konusunda kararsızdır
• Narsistik kişiliğe sahiptir, mükemmeli ister
• Sosyal ve duygusal ilişkilerinde sorunludur
• Ameliyat sonrasında yaşam biçiminde ciddi değişimler bekler
• Sorunlarından dış görünümünü sorumlu tutar
• Daha önceki doktorlarını suçlar
• Şüpheci davranışlar sergiler

Burun Ameliyatları Hangi Koşullarda Yapılmalıdır?

Burun ameliyatları tam teşekküllü ve steril ameliyathane ortamında ve genel anestezi altında yapılmalıdır. Buruna küçük, kısmi müdahaleler lokal anestezi altında yapılabilir.

Estetik Burun Ameliyatı Niçin Zordur; Eğitim ve Deneyim Gerektirir?

Burun yüzün ortasında yer alır ve yüz görünümünde kritik rol oynar. Burun ameliyatının diğer estetik ameliyatlara oranla hata payı çok düşüktür. İyi ve kötü sonucu milimetreler belirler. Her şey yolunda gittiğinde dahi kişinin ve çevresinin yeni görünümünü benimsemesi zaman alır.
Estetik burun ameliyatının başarısı için ameliyat öncesi doğru analiz ve planlama yapılmalı, ameliyat esnasında planlanan değişimler doğru teknikler kullanılarak gerçekleştirilmeli ve ameliyat sonrası yara iyileşme döneminde de ek sorunlar yaşanmamalıdır. Tüm bu aşamalardan sorunsuz geçmek için doktor yeterince eğitimli ve deneyimli olmalı, olası sorunları ve sonuçları öngörebilmelidir. Diğer taraftan doktorun kontrol edemediği burun derisinin yapısı, hastanın yara iyileşme özellikleri ve ameliyat sonrası önerilere uyması da çok önemlidir.
Bariz ameliyat hatalarını bir kenara bırakırsak, estetik burun ameliyatından memnun olmayan çoğu hastanın burun görünümünde ciddi sorunların olmadığı ancak hastanın ameliyat sonrası süreçten ve sonuçtan farklı beklentiler içinde olduğu ve sonucu kabullenecek ruhsal yapıda olmadığı görülmektedir.Ameliyat olmak isteyen hastaların bu tür eğilimlerinin belirlenmesi ve ameliyatların reddedilmesi bilgi ve deneyim birikimi gerektirmektedir.

Rinoplasti Öncesi Planlama ve Hazırlık Evresi

Burnunda şekil bozukluğu yakınması ile başvuran hasta ve doktor arasında doğru iletişim kurulmalı, hastanın yakınması ve ameliyattan beklentileri ile plastik cerrahın görüşleri ve burunda yapmayı planladığı değişim çok iyi örtüşmelidir. Ameliyat sonrası mutsuz olan hastaların çoğu farklı beklentiler içinde olan ve ruhsal olarak böyle bir değişime hazır olmayan hastalardır. Tercihen kişinin farklı açılardan çekilmiş fotoğrafları üzerinde konuşulmalı ve sorunlu bölgeler tanımlanmalı, yapılacak işlemler belirlenmelidir.
Burun derisinin ve burun içini döşeyen mukoza dokusunun yapısı değerlendirilir. Karşıdan görünümde burundaki eğrilikler, asimetriler, burun ucunun genişliği, burun tabanının genişliği, burun kanatlarının ve burun deliklerinin yapısı değerlendirilir. Profil analizinde alın-burun açısı, burun-üst dudak açısı, burun sırtının yüksekliği, burun ucunun yüksekliği değerlendirilir, burun kanatlarının ve burun ucunun yandan görünümü değerlendirilir ve sorunlu noktalar belirlenir. Bilgisayar ortamında fotoğraflar üzerinde yapılan değişiklikler ile ameliyat sonrası burun görünümünde bir fikir sahibi olunabilir ancak tıpatıp aynısı olma garantisi yoktur. Plastik Cerrah yüzün burun dışındaki diğer kısımlarını da inceler, birbirleri ile olan oranlarını değerlendirir. Özellikle çene yapısı, alın ve elmacık kemik bölgeleri burun görünümünü etkileyen yapılardır. Bazen bu yapılara da estetik müdahale yapıldığında daha dengeli ve güzel bir burun ve yüz görünümüne sahip olmak mümkündür.
Yapılan burun içi muayenesinde burundan solunumu engelleyen septum deviasyonu, konka hipertrofisi gibi eşlik eden sorunların olup olmadığı araştırılır. Bu amaçla gerekiyorsa bilgisayarlı tomografi çekilerek burun ve çevresindeki anatomik yapılar daha detaylı incelenir.
Yapılan muayene, laboratuar tetkikleri ve konsültasyonlar sonucunda plastik cerrah rinoplasti ameliyatı için kişinin uygun bir aday olduğuna karar verirse ve kişi de doktorunun açıklamalarından tatmin olmuş ise ameliyat planlanır.
Ameliyat öncesi dönemde ameliyat adayının zihnindeki tüm sorular sorulmuş ve tatminkâr yanıtlar alınmış olmalıdır. Özellikle ameliyat sonrası dönem, ameliyatın riskleri ve olası komplikasyonları konusunda yazılı onam formu doktordan talep edilmelidir. Onam formu aceleye getirilmeden, planlanan ameliyat gününden daha önce dikkatle okunmalı ve anlaşılmalıdır. Burun ameliyatı öncesi dikkat edilmesi gereken durumlar, kullanılmaması gereken ilaçlar ve bitkisel preparatlar özellikle konuşulmalıdır.

Burun Ameliyatı Evresi

Genel anestezi uygulandıktan sonra burun içerisi ve etrafı antiseptik solüsyonla temizlenir. Burun içi ve dışına kanamayı azaltıcı enjeksiyonlar yapılır. Kullanılan tekniğe, yapılacak olan ameliyatın karmaşıklık durumuna göre burun ameliyatı ortalama 1.5-2 saat sürer. Ameliyatın süresinden daha önemlisi cerrahın planladığı değişiklikleri yapması ve ameliyattan yapabileceğinin en iyisini yaptığı duygusu ile çıkması önemlidir. Bazen ameliyat esnasında bazı işlemler tekrar tekrar denenerek en iyi sonucu yakalamak önemlidir. Ameliyat sonunda burun üzerine, ödemi ve kanamayı kontrol etmek, buruna yeniden verilen şekli muhafaza etmek amacıyla plastik veya alçı kalıp konur. Burun içerisine ise, yapılan ameliyatın niteliğine ve cerrahın tercihine göre, normal tampon veya içinden hava geçişine izin veren silikon tamponlar konur. Bazen de burun içerisine hiç tampon konmaz.

Burun Ameliyatı Teknikleri

Rinoplasti ameliyatının felsefesi ve tekniklerinde son yıllarda önemli değişimler gözlenmektedir. Sadece kıkırdak ve kemik doku çıkartarak ve olabildiğince küçük bir burun yapma anlayışı artık terk edilmiştir. Küçük burun yerine dengeli, orantılı ve doğal burun yapma anlayışı hakim olmuştur. Bazen burnu tamamen küçültmek yerine bazı noktalarını (ör: burun kökü, burun ucu) daha belirgin hale getirmek, bazı noktalarını (ör: burun sırtı) ise küçültmek suretiyle daha estetik ve doğal bir sonuç almak mümkündür. Tüm bunları yaparken burundan nefes almayı riske etmeyen, hatta özellikle solunumu kolaylaştıran ek işlemler yapılmaktadır.
Rinoplastide başlıca açık ve kapalı olmak üzere iki teknik kullanılmaktadır. Kapalı teknikte sadece burun içerisinden yapılan kesilerle burun derisi, altındaki kıkırdak ve kemik yapılardan serbestleştirilir ve bu yapılara müdahale edilir. Açık teknikte ise burun içerisindeki kesilere ek olarak her iki burun deliğinin arasındaki kolumella denilen bölmeye de kesi yapılarak burun derisi yukarıya doğru kaldırılır; burun kıkırdakları ve kemik yapı tamamen ortaya konur.

Açık tekniğin en önemli avantajları:

• Kemik ve kıkırdak yapı doğrudan gözlenir ve daha kesin anatomik tanı konur.
• Her iki el daha rahat kullanılır
• Kanama kontrolü daha iyi yapılır
• Kemik-kıkırdak çatıda daha kontrollü ve kolay değişiklik yapılır
• Kıkırdak yapılara dikişlerle daha iyi ve kontrollü şekil verilebilir
• Spesifik bir deformite için daha fazla alternatif teknik uygulama şansı vardır
• Kıkırdak greftlerine daha az gereksinim duyulur
• Kıkırdak greftleri kullanılacaksa, greftlerin doğru yere konması ve dikişlerle tespit edilmesine olanak tanır

Açık tekniğin dezavantajları ise:

• Ameliyat süresi daha uzundur
• Burun ucundaki ödem daha uzun sürer
• Kolumelladaki kesi yerinde iz kalabilir
• Kolumella derisinde dolanım bozukluğu olabilir

Son yıllarda daha tutarlı ve öngörülebilir sonuç almak adına rinoplastide açık teknik daha fazla tercih edilmektedir. Her hasta için, yapılacak işlemin özelliğine ve doktorun tercihine göre kullanılacak teknik belirlenir. Ancak, kullanılan teknik ister kapalı olsun ister açık, cerrahın kullandığı tekniğe olan hâkimiyeti ve deneyimi de bir o kadar önemlidir.

Burun Estetiği Rinoplasti Erkek ve Kadınlarda Farklı mıdır?

Burun estetik ölçüleri erkek ve kadınlarda bazı farklılıklar gösterir. Erkek rinoplasti ameliyatında en çok dikkat edilmesi gereken nokta bir erkeğe kadınsı bir burun yapmamaktır. Yandan bakıldığında burun sırtı erkeklerde burunucu ile aynı hizada olmalıdır, oysa kadınlarda burun sırtı burun ucundan 1-2 mm daha geride olabilir. Burun-dudak açısı erkeklerde 90 derece iken bu açı kadınlarda 100-105 derecedir. Bir erkeğin burnunu 90 dereceden fazla kaldırmak kadınsı bir görünüme neden olur.

Ameliyat Sonu Tampon ve Kalıplar

Ameliyatta burnun kemik ve kıkırdak çatısı değiştirilerek burna yeni şekil verilir. Yeni şeklin verilmesi ve dokuların bu şekli muhafaza ederek iyileşmesi için burun dışına bantlar ve (alçı veya plastikten) kalıp konur. Bu bantlar ve kalıp aynı zamanda burnun aşırı şişmesi ve kanamasını da engeller. Burun içerisine, yapılan ameliyatın türüne, doktorun tercihine ve hastanın kanama durumuna göre, bazen hiç tampon konmaz. Özellikle septum denilen burnun ortasındaki kısma da müdahale edilmiş ise hem septumu orta hatta tutmak ve içerisine kan toplanmasını engellemek için hem de burnun diğer kısımlarından olan kanamayı kontrol etmek için burun içerisine tampon konur. Konulan tamponun niteliği ve alınma zamanını doktor belirler. Eskiden burna büyük tamponlar konur ve en az 3 gün tutulurdu. Günümüzde burun fonksiyonlarının bir an önce normale dönmesi için tamponlar 24 saat sonra alınmaktadır. Burundan nefes alımına olanak veren silikon tamponlar da sıklıkla bu amaç için tercih edilmektedir.
Burun üzerine uygulanan bantlar ve kalıplar genellikle 10-14 gün sonra alınır. Bu süre yapılan işleme ve hastanın özelliğine göre daha kısa veya uzun olabilir.

Burun Ameliyatı Sonrası

• Ameliyattan uyanıldığında sakin olunmalı, ağızdan nefes alınmalıdır. Dudak kurumasına karşı dudak nemlendiricisi kullanılmalıdır.
• Baş mümkün olduğunca orta hatta tutulmalı, sağa-sola çevrilmemelidir.
• Baş yüksekte yatılmalı ve ödem ve kanamayı azaltmak için soğuk uygulama yapılmalıdır.
• Burundan ve ağızdan bir miktar kan sızması normaldir; ilk 24 saat boyunca bu sızıntı gittikçe azalacak ve rengi kırmızıdan açık pembeye dönecektir. Sızıntı bir kaç gün daha devam edebilir.
• Ameliyat sonrası 4-6 saat sonra ağızdan sıvı gıda alımına başlanır ve ayağa kalkılmasına izin verilir.
• Kanamayı artırmamak için, sakin bir ortamda ve baş yüksekte yatarak istirahat edilmeli, çok konuşulmamalıdır. Tuvalette ıkınmamaya özen gösterilmelidir.
• Göz çevresinde bir miktar şişlik ve morarma olacaktır. Bu şişlik ilk 3 gün maksimum düzeye çıkacak ve sonra hızlı bir şekilde inmeye başlayacaktır.
• Burun içerisinde tamponlar alındıktan sonra nezle gibi bir tıkanıklık olacaktır; açılması bir hafta içerisinde yavaş yavaş olacaktır. Koku alma duyusu da yavaş yavaş dönecektir. Burun içerisi son halini yaklaşık 6 hafta sonra alacaktır.
• Genellikle ilk 24 saat hastanede geçirilir.
• Ameliyat ertesi hastaneden çıkmadan önce varsa burun tamponları çekilir.
• Burun içerisine evde bakım yapmak için tuzlu su ve antibiyotikli pomatlar yanında antibiyotik haplar reçete edilir.
• İlk bir hafta aktif çalışmaması, ağır yük taşımaması, araba kullanmaması önerilir. Evde istirahat ve kısa yürüyüşler tavsiye edilir.
• Bir hafta sonra burundaki bazı dikişler alınır. Burun sırtındaki bantlar ve atel değiştirilir.
  Hasta ameliyat sonrası ikinci hafta okul, iş ve sosyal yaşamına başlayabilir.
• 10-14 gün sonra tüm bantlar ve atel alınmış olur.
• Bantlar alındığında özellikle burun ucu olmak üzere burun hala şiştir ve bir miktar hissizdir. Doktorun öğreteceği masaj tekniği ödemin azalmasına yardımcı olacaktır.
• 6 Hafta süre ile gözlük kullanılmaz, burna darbe gelmesi muhtemel sporlardan ve ağır egzersizlerden kaçınılır. Lens kullanımında bir sakınca yoktur.
• Burun derisinde renk değişiklikleri ve leke oluşumundan kaçınmak için ilk bir ay burna doğrudan güneş gelmemesine özen gösterilmelidir, yaz aylarında güneş koruyucu kullanılmalıdır.
• BURUN SON ŞEKLİNİ 6-12 AY SONRA ALIR, sabırlı olunmalıdır.

Yeni Görünüm

Estetik burun ameliyatının diğer estetik ameliyatlardan en önemli farkı sonucun hemen ortaya çıkmamasıdır. Ameliyat sonrası burundan rahat nefes alamamanın yanı sıra yüzde oluşan şişlikler nedeniyle nispeten sıkıntılı bir süreç yaşanır. Burundaki bantlar ve atel çıkarıldığında burun son görünümünden çok uzaktır. Burundaki bariz sorunların düzeltildiği ilk bakışta görülebilir ancak burun genel olarak hala şiştir. Aynaya ilk bakıldığında karşılaşılan görüntünün burnun son hali olmadığı unutulmamalıdır. Bu dönemde aynada sık sık burnu incelemek, fotoğraflar çekmek ve milimetrik ölçümler yaparak sonuç hakkında karar vermeye çalışmak yanlıştır. Burun içi yaklaşık 6 haftada normale dönerken, burun görünümünde detayların ortaya çıkması ve burnun son halini alması 6-12 aylık bir süre almaktadır. Özellikle ilk 3 ay içerisinde burun derisindeki şişlik yavaş yavaş azalır, burun ucundaki sertlik yumuşamaya ve burun ucu incelmeye başlar. Burun-alın açısı ve burun-dudak açısı normale döner.
Ameliyat sonrası ilk haftalarda özellikle eski haline alışmış olan yakın çevreden farklı tepkiler ve eleştiriler olabilir; hasta psikolojik olarak bunlara hazır olmalı ve sonucu sabırla beklemelidir.

Burun Düşmesi Nedir?

“Ameliyat sonrası burun çok güzel görünüyordu ama daha sonra düştü” şeklinde yorumlara rastlanır. Ameliyat esnasında burun kıkırdakları olması gerekenden fazla çıkartılmış, burun ucu yeterince desteklenmemiştir, ancak oluşan problem ameliyat sonrası erken dönemde burun derisindeki şişlik nedeniyle fark edilmemiştir. Zaman içerisinde burundaki ödem gerileyip gerçek burun görünümü ortaya çıktıkça burun sırtı ve ucundaki yetersizlik de fark edilir hale gelmektedir.

Rinoplasti Ameliyatı Sonrası En Sık Görülen Komplikasyonlar Nelerdir?

Ameliyat sonrası erken dönemde kanama, enfeksiyon, burun derisinde dolaşım bozukluğu ve kısmi doku ölümü, dikiş malzemelerine, kullanılan bantlara ve pomatlara karşı allerjik reaksiyon görülebilir. Geç dönemde nadir görülen sorunlardan bazıları burun derisinde uzun süren şişlik ve sertlik, burunda uzun süren uyuşukluk veya ağrıdır. Burun derisinin altında dokunulduğunda hissedilen düzensizlikler olabilir, burun delikleri tam simetrik olmayabilir. Burun görünümü hastanın beklediği gibi olmayabilir.

Revizyon (Sekonder) Rinoplasti Nedir? Ne Zaman Yapılmalıdır?

Daha önce rinoplasti ameliyatı yapılmış ancak görünümü veya fonksiyonu daha mükemmel hale getirmek için ikinci kez buruna ameliyat yapılması işlemidir.
Revizyon ameliyatı gerektiren olguları başlıca iki grupta toplayabiliriz. Birinci grup deneyimsiz cerrahların, özellikle de plastik cerrah olmayanların yaptığı bariz hatalara dayalı deformitelerdir. Burun sırtının aşırı düşürülmesi, septum kıkırdağının fazla çıkartılmasına bağlı burun desteğinin azalması ve burnun çökmesi, burun ucunun yeterince yüksek olmaması, burun kemiklerinin eğri ve ayrık olması, burun-alın ve burun-dudak açılarının normalden fazla veya az olması, burnun normalden kısa ve aşırı kalkık olması bunlardan bazılarıdır. Bu tür deformitelerde genel anestezi altında burun yeniden açılır, eksik kıkırdak dokular yerine konulur (burun içi, kulak kepçesi veya kaburgadan kıkırdak alarak) ve burun yeniden şekillendirilir.
Diğer taraftan en deneyimli cerrahların yaptığı ameliyatların dahi ortalama %5-10’unda küçük de olsa bir cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Burun sırtındaki küçük düzensizlikler, burun ucu veya burun kanatlarındaki asimetriler buna örnektir. Özellikle yara iyileşmesi döneminde burnun her tarafı aynı şekilde iyileşmeyebilir ve buna bağlı ufak tefek şişlik, çekilmeler veya düzensizlikler gelişebilir. Bazen burun ucunda normalden fazla bir sertlik ve şişlik olur; lokal kortizon enjeksiyonları yapılabilir.

Burun düzeltme, revizyon ameliyatı bir önceki ameliyattan en az 6 ay hatta 1 yıl sonra yapılmalıdır.

Burun estetiği fiyatı için en sağlıklı cevap hasta ile uzman doktor tarafından gerçekleştirilecek muayene sonrasında verilebilmektedir.